کشور چین با داشتن یک ملیارد و سی و دو ملیون نفر از پرجمعیت ترین کشورهای دنیا به شمار می رود. این کشور با وجود بُعد مسافتش از شبه جزیره عربستان، هنوز سه قرن از تاریخ هجرت پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم نگذشته بود که اسلام به این سرزمین وارد شد و یکی از قدیمی ترین مساجد جهان اسلام در این دیار بنا گردید.
در این نوشتار برآنیم تا در مورد مسلمانان این دیار، تاریخ و موقعیت سیاسی آنان مطالب مختصری به رشته تحریر درآوریم.
مساحت کشور چین
چین کشور بسیار پهناوری است که مساحتی بالغ بر 10 ملیون کیلومتر مربع از نقشه جهان را به خود اختصاص داده است.این کشور همچنین دارای تنوع وسیع قومی و زبانی می باشد؛ بیش از 55 اقلیت قومی در این کشور زندگی می کنند. قبیله چینی- تبنتی( که در واقع همان قبیله«هان» می باشد) اکثر خاک چین را در تصرف خود دارد که این چیز باعث شده است تا این قبیله در رأس قدرت قرار گرفته دولت و شبه نژادپرستی و قومی را تشکیل دهد.
چگونگی ورود اسلام به چین
کتب متعدد تاریخی گویای این مطلبند که از چهار طریق، اسلام به کشور چین وارد شده است:
1ـ تجارت تجار مسلمان از مسیر جاده ابریشم.
2ـ تجارت دریایی شبه جزیره عربستان با مسلمانان جنوب آسیای شرقی و بالتبع با مردم چین.( تاجران مسلمان در این قسمت نیز نقش بهترین و ماهرترین دعوتگران اسلامی را بازی نمودند).
3ـ فتوحات اسلامی که در رسیدن اسلام به چین و منطقه ترکستان شرقی نقش اساسی را ایفا نمودند.
4ـ بنابر برخی روایت غیرموثق تاریخی، حضرت عثمان بن عفان رضی الله عنه در سال 29 هـ(651م) گروهی از مسلمانان را به سرکردگی حضرت سعد بن ابی وقاص رضی الله عنه به چین فرستاد که این گروه با استقبال حاکم چین روبه رو شد به طوری که پادشاه چین اجازه ساخت اولین مسجد در چین واقع در شهر" کانتون" را به آنها داد.
مناطق مسلمان نشین در چین
کشور چین بیش از 30 استان دارد که مسلمانان این کشور بیشتر در سه استان« ترکستان شرقی»( سین کیانگ)، «قانسو» و «نینغشیا» متمرکز هستند که البته جمعیت قابل توجهی از مسلمانان نیز در صدها شهر این کشور در استانهای میانی، شرقی و جنوبی سکونت دارند.
آمار مسلمانان چین
در مورد جمعیت مسلمانان چین، آمار دقیقی در دست نیست؛ طبق اعلام منابع کشور چین، مسلمانان این سرزمین از 25 ملیون تجاوز نمی کنند، اما آماری که از سوی سازمانهای اسلامی چین اعلام شده است برخلاف آن بوده و خبر از آمار صد میلیونی مسلمانان این کشور می دهند. به هر حال طبق آمار سنجی ها در سال 2006م، حدود 2 تا 3 درصد جمعیت چین را مسلمانان تشکیل می دهند.
اقوام مسلمان
مسلمانان چین به ده قوم و قبیله منتسب هستند که این ده قبیله عبارتند از: هوی، ویغور، قزاق، قرقیز، تاجیک، ازبک، تاتار، دونغشیانغ، باوآن و سالار. این قبایل بیشتر در قسمت غربی چین سکونت دارند.اکثر مسلمانان چین را مسلمانان اهل سنت حنفی تشکیل می دهند که البته حدود یک تا دو درصد مسلمانان، شیعه اسماعیلی می باشند که به قبیله تاجیک منسوب بوده و در مرز چین و افغانستان سکونت دارند.در مناطق بیابانی و صحرایی چین نیز مسلمانان صوفی مسلک سکونت دارند که دو طریقه" نقشبندی" و "قادری" بیش از دیگر طریقه ها در میان آنان رائج است.
مراکز تعلیم اسلامی در چین
مسلمانان چینی که اغلب آنان را مسلمانان اهل سنت حنفی تشکیل می دهد برای فراگیری مسائل دینی خود دارای مراکز تعلیمی محدودی در سطح کشور چین می باشند که برخی از این مراکز در شهرهایی مانند: اورومچی، لانشو، بکین، کاشغر و کانتون می باشد.
مشهورترین مساجد در چین
کشور چین دارای مساجد متعددی است. علاوه از ترکستان شرقی(سین گیانگ) در بسیاری از شهرهای دیگر چین نیز مناره های مساجد مسلمانان زینت بخش این کشور می باشند.طبق آخرین آمار اعلام شده از سوی منابع اسلامی چین، حدود چهل هزار مسجد در این کشور قرار دارد.
مسلمانان ترکستان
" ترکستان" سرزمین بسیار وسیعی است که در وسط آسیا قرار دارد که مدت زیادی در قلمرو حکومت اسلامی بود تا اینکه قسمت غربی آن( ترکستان غربی یا همان آسیای وسطی) در تصرف روسیه و قسمت شرقی آن( ترکستان شرقی) تحت سیطره چین واقع شد که چین بعد از تصرف ترکستان شرقی نام آن را به« مستعمره جدید» تغییر داد که معنای چینی آن« سین کیانگ» است که اکنون نیز بیشتر با همین نام شناخته می شود.
سین کیانگ
چنانچه قبلا گفته شد مساحت منطقه ترکستان شرقی 5/1 میلیون کیلومتر است. مسلمانان این قسمت از چین، بعد از تلاشها و ریخته شدن خون فراوان توانستند در اکتبر سال 1955م با مقامات چینی توافقنامه ای را به امضا برسانند مبنی بر اینکه زبان رسمی این منطقه زبان قومی و قبیله ای آنان باشد و نیز مسلمانان بدون هیچ گونه مشکل و مانعی از سوی حکومت به انجام عبادات و مراسم دینی خود بپردازند.
اما از همان ابتدا، عملکرد مقامات دولت چین کاملا مغایر با مفاد توافقنامه بود که این امر همواره مخالفتها و ایجاد تنشهایی از جانب طرفین را درپی داشته است.یکی از نمونه های تبعیض و سیاستهای نادرست مقامات چینی در حق مسلمانان این است که؛ 20 میلیونی مسلمانان در منطقه سین کیانگ وجود دارد که جزو ساکنان اصلی آن به شمار آمده و بیش از یک قرن است که در این منطقه زندگی می کنند. اما مقامات چینی با اعمال فشارهای گوناگون سعی دارند تا آنها را به مهاجرت اجباری وادار نمایند و از طرف دیگر به منظور برهم زدن بافت جمعیتی مسلمانان، کمونیستهای قبیله«هان» را به این منطقه انقال داده و سکونت می دهند به طوری که در تنیجه این سیاست چین، جمعیت مسلمانان سین کیانگ از90% به 50% پایین آمده است.
مقاومت مسلمانان و قتل عام چینی ها
تا اوائل قرن هفده مسلمانان و دیگر قبایل و مذاهب، بدون هیچ گونه مشکل و درگیری به زندگی مسالمت آمیز خود مشغول بودند تا اینکه در قرن هفده قبیله«مانشو» عملیات وحشیانه و ضدانسانی ای را در چین آغاز نمود که این عملیات اگر چه که دامنگیر قاطبه ملت چین شد اما بیش از همه مسلمانان چین بودند که قربانی این سیاست شدند، به طوری که در این جنگها بیش از صدها هزار مسلمان جان خود را از دست دادند.
مسلمانان چین نیز در مقابل این ظلمها ساکت ننشسته و قیامهای گسترده ای را در قالب تشکیل نهضتها و حرکتهای اسلامی به راه انداختند که از مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
الف- قیام سال 1758 در "قانسو" که به فرماندهی«سوسی سان» انجام گرفت.
ب- قیام سال 1855 که در"یونان" به قیادت«سلیمان رودین شو» صورت گرفت و تا هجده سال ادامه یافت.( در این مدت طی درگیریهای انجام گرفته حدود 30 هزار مسلمان به شهادت رسید).
ج- قیام سال 1855 در مناطق"سین کیانگ"، "قانسو"، و" شنسی". این قیام حدود 20 سال ادامه داشت و فرماندهی آن را فردی به نام« یعقوب بک» بر عهده داشت. وی شهر کاشغر را به عنوان مرکز نهضت خود انتخاب نمود.
نیروهای چینی در مقابل، برای سرکوب نمودن این قیامهای مردمی از هیچ کوششی دریغ نورزیدند. آنها علاوه بر قتل عام مسلمانان، فرماندهان این گروهها را نیز اعدام کردند که در راس آنان یعقوب بک قرار داشت.
مسلمانان چین در نیمه اول قرن بیستم
مسلمانان چین حدود سه قرن در حالت اضطراری و بحرانی قرار داشتند. اما در نیمه اول قرن بیستم نسبتاًً حالت عادی بر منطقه حاکم بود.در سال 1949 فردی به نام« ماوتسی تونگ» به دستگاه حکومتی چین راه یافت. «ماو» با وجود اینکه دارای تفکر کمونیستی بود اما روابط بسیار خوب و مسالمت آمیزی با مسلمانان داشت، لذا مسلمانان هم به امید رسیدن به حقوق خود، حمایت خود را از وی اعلام نمودند و او نیز در مقابل تعهد نمود که از حقوق آنها دفاع کند. «ماو» بعد از تحمل سالها زندان و شکنجه در سال 1976 درگذشت.البته باید گفت که ماو نیز نتوانست تغییر قابل ملاحظه ای در سیاست تبعیض آمیز دولت چین در قبال مسلمانان این دیار ایجاد نماید و اوضاع مسلمانان تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی کماکان بحرانی بود.
بعد از فروپاشی شوروی، دولت چین از بیم اینکه مبادا مسلمانان این کشور دست به شورش نزنند و این دولت با سرنوشت شوروی دچار نشود تا حدودی مسلمانان را به حال خودشان گذاشتند.
حادثه یازده سپتامبر و سوء استفاده مقامات چینی
حادثه یازده سپتامبر و فروریختن برجهای تجاری آمریکا، بهانه خوبی شد تا دولتمردان چینی فرصت پیدا کرده و از آن در جهت اعمال فشار بر روی مسلمانان چین بهره بگیرند.
از مهمترین اقدامات کینه توزانه چین بر علیه مسلمانان، بعد از یازده سپتامبر به چند مورد اساسی می توان اشاره نمود که عبارتند از:
1ـ نوشتن منطقه« ایغور» در لیست مناطق تروریستی دنیا؛ آنان از تظاهرات جسته و گریخته مسلمانان که یک مساله داخلی بوده و فقط برای مطالبه حقوق خود اقدام نموده بودند استفاده کرده و آن را یک اقدام هماهنگ شده جهت براندازی دولت چین عنوان نمودند و از این طریق توانستند منطقه ایغور را در لیست مناطق تروریستی قرار دهند.
2ـ حملات شدید نیروهای چینی بر مناطق ترکستان شرقی؛ مقامت چینی از موقعیت حساس جامعه جهانی بعد از یازده سپتامبر که همه نگاهها به سوی افغانستان و جریانات آن بود، استفاده کرده و حملات شدیدی را بر علیه مسلمانان آغاز کرده و شمار زیادی از آنها را قتل عام نمود.
3ـ محدود کردن آزادی های مذهبی؛ با وجود اینکه در قانون اساسی چین آزادی مذهبی فرقه های گوناگون صراحتاً ذکر شده است اما نه تنها این بند از قانون در میدان عمل هیچ چگونه مصداقی نداشته و ندارد بلکه تا کنون چندین قطعنامه بر علیه آزادی های مذهبی صادر شده است که منجمله می توان به قطعنامه شماره 7 در کنفرانس«نظارت بر امنیت سین کیانگ» و نیز قطعنامه ای که در سال 1996 در"بکین" به امضا رسید اشاره کرد که در همه آنها بر عدم آزادی های مذهبی تاکید شده است.
4ـ عدم فقرزدایی از مردم ترکستان شرقی؛ با وجود اینکه ترکستان شرقی یکی از مناطق غنی بوده و دارای منابع عظیم و ذخایر زیرزمینی از قبیل نفت و گاز و... است اما دولت چین هیچ گونه اقدامی جهت تخریج این معادن و بهبود وضعیت مالی این منطقه ننموده است، بلکه سعی کرده تا با فشار مضاعف بر این مردم، اوضاع را برایشان وخیم تر گردانند.
مطالبات مسلمانان چین
چیزی که صبر مسلمانان چین را لبریز نموده آنها را وادار به قیام و برپایی تجمعات و تظاهرات کرده است، مطالبه حقوق اولیه آنها است، همان حقوقی که هر انسان با هر نوع ایده و مذهبی هست می تواند از آنها برخوردار باشد.مهمترین مطالبات مسلمانان چین عبارتند از:
1ـ آزادی مذهبی، رفع تبعیضات، پایان دادن به بازداشت جوانان مسلمان و برگرداندن مساجد و مراکز مصادره شده.
2ـ اجرای عادلانه قانون اساسی در ترکستان شرقی(سین کیانگ) و برگزاری انتخاباتی آزاد و سالم برای تعیین رئیس و نماینده از بین مسلمانان.
3ـ توقف مهاجرت غیرمسلمانان دیگر قبائل از نقاط مختلف چین به منطقه سین کیانگ.
4ـ تقسیم عادلانه در واگذاری پستها و مناصب دولتی.5ـ رفع محدودیتهای تعلیمی و تسهیل در روابط مسلمانان چین با کشورهای عربی و دیگر مرکز تعلیمی در خارج از کشور.
سنی آنلاین
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر